MERCİMEKLİ KÖFTE

 

     Mercimekli köfte yapmak benim mutfakta en başarılı olduğum konulardan biriymiş. Pek mütevazi bir cümle olmadı biliyorum ama bunu ben söylemiyorum, söyleyenlerin yalancısıyım.
    Mercimekli köfteyi ilk yaptığımda sanırım lise çağlarındaydım. Leman Cılızoğlu Eryılmaz'a ait, "Kolay ve ekonomik yemekler" isimli  ve hala elimin altından eksik etmediğim kitaptan denemiştim.
    Bu konuda kendimi geliştirmemi sağlayanlar ise kızım Dilek'in, Didim-Akbük'deki yazlık arkadaşları olsa gerek. Beni görür görmez "Sema teyze mercimekli köfte." diye seslenen bir grup. Grup dedimse üç, beş  kişi gelmesin aklınıza, abartısız otuz küsur kişilik bir grup. Ölçümüz de öyle fincan, bardak filan değil. Bir kilo, bir buçuk kilo mercimekten yapılan, yoğuracak kap bulunamadığı için siniye dökülüp yoğrulan, tepsilere sıkılıp plaja götürülen ve orada kaşla göz arasında tüketilen bir mercimekli köfteden söz ediyorum.

     Şimdi o gruptakilerin her biri Türkiye'nin değişik illerinde iş hayatına atıldılar. İçlerinden o günleri ve mercimekli köfteyi özleyenler için, tarifi vermek istiyorum. :))

    * Mercimekli köftenin lezzetli olmasını ve kolay kıvam almasını sağlayan püf noktam; mercimeği haşlarken içine rendelediğim bir adet patatestir.

     * Mercimeği çorba kıvamı gibi  ezilinceye kadar haşlarsanız, mercimekli köftenizin kıvamı daha güzel olur.

     * Ben mercimekli köfte yaparken taze soğan kullanmam, taze soğan kullanıldığında hemen tüketilmeli.

     * Salçalar tuzlu ise, tuz kullanımında dikkatli olun.

    * Limon suyu yerine sumak ya da nar ekşisi de kullanabilirsiniz. Sumak ve nar ekşisi köftelerin rengini koyulaştırdığı için ben limon suyunu tercih ediyorum.

     * Acı sevenlerdenseniz pul biber ilave ederek köftenizi yoğurabilirsiniz.

     * Mercimekli köfteye en çok yakışan yeşillikler marul ve roka ile servis yapabilirsiniz.

     * Bulgurlu lezzetlerin olmazsa olmazı turşuyu da serviste unutmayın lütfen.


     MERCİMEKLİ KÖFTE

     1 su bardağı kırmızı mercimek                          1/2 çay kaşığı karabiber   
     1 su bardağı ince bulgur                                        1/2 çay kaşığı kimyon
     2 su bardağı su                                                          1 çay kaşığı kırmızı biber
     1 patates                                                                       1 limon suyu
     1 büyük kuru soğan                                                 bi tutam tuz
     1 çay bardağı zeytinyağı                                        1 demet maydanoz
     2 kaşık salça (biber+domates)                            1/2 demet dereotu                           
   

     1- Ayıklanıp yıkanmış mercimeğin içine bir patates rendeleyin ve su ilave edilerek haşlamaya bırakın.

     2- Doğranmış soğanları yağda hafifçe kavurun. Salça ve baharatları ilave edip karıştırın ve ocaktan alın.

    3- Haşlanan mercimeğe bulguru ilave edin. Karıştırıp ağzını kapatın, 15-20 dakika dinlenmeye bırakın.

     4- Bu arada dereotu ve maydanozu yıkayın, incecik kıyın.

     5- Mercimekli karışımı bir kaba alın. Kavrulmuş soğanları, tuzu, limon suyunu koyup yoğurun.

     6- Doğradığınız yeşillikleri ilave edip karıştırın. Tadını kontrol etmeye başlayın. :))

     7- Elinizi hafifçe ıslatarak köfte şekli verin ve mümkünse hemen servis yapın.

MAYASIZ SIVIYAĞLI POĞAÇA

     Poğaça denilince benim aklıma ilk gelen; çocukluğumdan bu yana severek tükettiğim ve çocuklarım tarafından da çok sevilen, annemin mayasız peynirli poğaçaları gelir. Klasik beyaz peynirli bu poğaçalar çok kısa sürede hazırlanabiliyor ve bir-iki gün tazeliğini koruyor. Sıvı yağ kullanıldığı için yumuşak ve son derece hafif bir hamuru var.

    Annem ilk poğaça yapma deneyiminde epey zorlanmış. Arkadaşı ile birlikte yoğurdukları hamurdan, ceviz büyüklüğünde parçalar alıp nasıl tek tek oklava ile açtıklarını ve çay bardağı ile keserek eşit büyüklükte poğaçalar yapmaya çalıştıklarını hala anlatır.Sonraları mutfakta son derece hızlı ve pratik olan annemin ilk poğaçaları bir hayli vaktini almış. :)) Dilerim tarif işinize yarar ve siz son derece kolay ve lezzetli poğaçalar yapabilirsiniz.

    

     * Sıvı yağ olarak zeytinyağı, mısır özü, ayçiçek yağı ve fındık yağı kullanabilirsiniz.

     * Beyaz peynir yerine lor peyniri, çökelek, tulum peyniri kullanabilirsiniz.

     * İç harcına kuru nane, karabiber, pul biber, toz kırmızı biber gibi baharatlar ekleyebilirsiniz.

     * Hamura yarım çay kaşığı mahlep ilave edip yoğurabilirsiniz.

     * İç malzemede ince kıydığınız maydanoz, dereotu, taze nane gibi yeşillikler kullanabilirsiniz.

     * Poğaçanın üzerine susam veya çörek otu serperek  görüntüyü ve lezzeti zenginleştirebilirsiniz.

     * Aşağıda verilen malzeme miktarı 12-15 adet poğaça içindir. Miktarı azaltıp çoğaltabilirsiniz.

      MAYASIZ SIVIYAĞLI POĞAÇA

     yarım su bardağı zeytinyağı

     1 su bardağı yoğurt

     3 su bardağı un
     1 paket kabartma tozu

     İçi için

     250 gram beyaz peynir

     2-3 dal kıyılmış maydanoz

     1 adet yumurta (Beyazı iç harcına karıştırılacak, sarısı poğaçaların üstüne sürülecek.)

     bi tutam şeker

     bi tutam tuz

     1 - Peyniri çatal yardımı ile ezin, ince kıyılmış maydanoz ve yumurta beyazı ile karıştırın.

     2 - Yağ, yoğurt, un, kabartma tozu, tuz ve şekeri iyice yoğurun.

     3 -  Hamuru üstü örtülü olarak 15 dakika dinlendirin.

     4 - Fırını 180 dereceye ayarlayın ve çalıştırın.

     5 - Hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparın, el ile bastırarak çay tabağı büyüklüğünde açın.

     6 - Ortalarına iç harcından bir tatlı kaşığı kadar koyun ve kapatın.

     7 - Kenarları iyice bastırarak yapıştırın, yağlanmış fırın tepsisine sıralayın.

     8 - Üzerlerine yumurta sarısı sürün. Arzu ederseniz susam ya da çörek otu serpin.

     9 - Poğaçalarınız pembeleşene kadar pişirin. Sıcak servis yapın.

ÇİÇEK YUMURTA

               

     İri dolmalık biberlerle yapılan çiçek yumurtalar, hem görüntü hem de lezzet açısından çok hoş oluyor. Çiçek yumurta; Kalifornia  biberi olarak adlandırılan, kırmızı, sarı, yeşil hatta mor rengi olan biberle yapılıyor. Çok  şık bir  sunum olmasının yanında, biberin verdiği  lezzet şaşırtıyor.

  

  TAVADA BİBERLİ ÇİÇEK YUMURTA

     Kişi sayısı kadar biber dilimi

     Kişi sayısı kadar yumurta

     zeytinyağı

     bi tutam tuz

   

     1- Biberleri bir parmak kalınlığında dilimleyin.

     2- Tavaya her yumurtaya bir tatlı kaşığı olacak şekilde zeytinyağı ilave edin.

     3- Biberleri sıralayın ve yağın kızmasını bekleyin.

     4- Her biber diliminin ortasına bir yumurtayı dikkatlice kırın ve tuz serpin.

     5- Tavayı bir kapakla kapatın ve kısık ateşte pişirin.

     6- Yumurtalar istediğiniz kıvama geldiğinde, servis yapın.

KOKULU BİBER

    Kokulu biber; zeytinyağı ile karıştırıp ekmeğinizi batırabileceğiniz bir ön atıştırmalık.  Adana'lı bir tanıdığım hediye ettiğinde tanıştık bu lezzetle. Kendisi evinde hazırlamıştı ve ismini ilk kez duyduğum bu karışımı biz çok sevdik. Üzerine eklenen sızma zeytinyağı ile kahvaltı sofralarında, hatta davet sofralarında servis edebileceğiniz bu karışımın tarifini hemen aldım.

   Kokulu biberin en önemli özelliği; içindeki baharatların ve tohumların tek tek kavrulması. Bu işlemin açık havada yapılmasında yarar var. Aksi takdirde, ortaya çıkan koku epey rahatsız edici olabiliyor. Kavurma işleminin de dikkatli yapılması gerekiyor, çünkü baharatlar fazla kavrulduğunda kolayca yanıyor ve acılaşıyor. Bu nedenle, tüm baharatlar tek tek ve kısık ateşte hafifçe kavrulmalı. Ağzı sıkı sıkı kapatılmış kavanozda uzun süre saklanabiliyor.

     KOKULU BİBER

    2,5 bardak mısır unu
    1 bardak yer fıstığı
    1 bardak susam
    1 çay bardağı kimyon
    1 çay bardağı pul biber
    1 çay bardağı kekik
    2 su bardağı toz kırmızı biber

    1- Geniş bir tavada tek tek tüm baharatlar ve susamı hafifçe kavurun.

    2- Yer fıstığını, pembeleşene kadar karıştırarak kavurun.

    3- Yer fıstığı, susam, pul biber ve kekiği blender yardımıyla ezin.

    4- Tüm malzeme iyice karıştırın. (Ağzını sıkı kapanan kavanozda saklayın.)

    5- Tüketeceğiniz kadar kokulu biberi tabağa alın, üzerine sızma zeytinyağı ekleyin.

SÜTLAÇ

     Sütlaç; en güzeli her zaman annelerimiz tarafından yapılan, nefis bir lezzet. Süt, pirinç, şeker ile hazırlanan, gece- gündüz her saatte zevkle yenen, son bir kase kalmışsa kimin yiyeceği ile ilgili mücadele gerektiren tam bir aile tatlısı. Aile tatlısı, çünkü dışarıda yenen sütlaç evde yapılan sütlacın lezzetini hiç bir zaman yakalayamıyor.
     Bol pirinçlisi-az pirinçlisi, şekerlisi-tuzlusu, tarçınlısı-portakal kabuklusu, damla sakızlısı.....saymakla bitmez. Hepimizin kendi damak tadımıza göre bir sütlaç tercihimiz var. Ve en güzeli de her zaman annelerimizin yaptığı bence.

    Geçen pazar maaile bizim evdeydik. Minik yeğenim, "Anneanne sütlaç istiyorum."  deyince hepimiz heyecanlandık ve anneme koca bir tencere sütlaç yaptırdık. Kızım bol pirinçli, ben portakal kabuklu , kardeşim bol şekerli olsun istedik. Hiç birimizi kırmadan harika bir sütlaç yaptı. Elleri dert görmesin, biz yerken çok mutlu olduk. Günün sonunda dolapta yalnızca bir kase tatlı kalması yine çok ilginçti. Son kaseyi  kim mi yedi ? Sizce.. :))

     * Taze süt, bulamazsanız günlük sütü tercih edin. Uzun ömürlü sütler aynı lezzeti vermiyor.

     * Biz pirinci bol seviyoruz. İsterseniz pirinç miktarını azaltabilirsiniz.

     * Sütlacın kıvamı çok suluysa, 1 çorba kaşığı pirinç ununu soğuk su ile ezerek ekleyebilirsiniz. 

     * Portakal kabuğu sütlaca çok yakışıyor. İsterseniz pişerken bir, iki dilim atıp sonra içinden alın.

     *  Bir parça damla sakızını ezip pişme sırasında sütlaca ilave edebilirsiniz.

     * Şeker miktarını isteğe göre azaltıp, arttırabilirsiniz.

     * Servis ederken üzerine; tarçın, hindistan cevizi, antep fıstığı, dövülmüş ceviz ekleyebilirsiniz.

     

      SÜTLAÇ TARİFİ  (4 kişilik)

     1 küçük su bardağı pirinç

     3 su bardağı su

     5 su bardağı süt

     2 su bardağı toz şeker

     1 tatlı kaşığı pirinç unu +1 su bardağı su
     bir fiske tuz

     1- Pirinci yıkayın ve 3 su bardağı su ile kısık ateşte haşlayın.

     2- Pirinçler uzayıp tüm suyu çekince, soğuk sütü ilave edin.

     3- Sık sık karıştırarak, pirinçler iyice yumuşayıp helmelenene  kadar kaynatın.

     4- Şeker ve bir fiske tuzu ilave edin.

     5- Şeker eriyince, bir bardak su ile karıştırdığınız pirinç ununu tencereye ekleyin.

     6- Yeniden kaynayıp  koyulaşınca  altını kapatın.

     7- Kaselere paylaştırın. Mümkünse buzdolabında bir gece dinlendirin.

     8- Üzerine tarçın serperek, soğuk servis yapın.